قرارداد گازی ایران و روسیه آماده امضا/ الگوبرداری از مدل ترکیه برای تبدیل به هاب گازی
تاریخ انتشار: ۳۰ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۳۵۹۷۹
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، با وقوع جنگ اوکراین، روسیه و اتحادیه اروپا وارد یک جنگ تمام عیار انرژی شدند به طوری که اروپا با اعمال تحریم نفتی قرار است از دسامبر ۲۰۲۲ و فوریه ۲۰۲۳ خرید نفت و فرآورده نفتی از روسیه را به صفر برساند.
روسیه نیز با اعمال تحریم گازی و کاهش صادرات گاز به اروپا از سه خط لوله نورداستریم، یامال و ترک استریم به کشورهای اروپایی مقابله به مثل کرده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ماحصل این اتفاقات، ایجاد مازاد منابع هیدروکربوری روسیه به میزان روزانه ۲۷۰ میلیون متر مکعب گاز، ۲ میلیون بشکه نفت و ۱ میلیون بشکه فرآورده نفتی بود.
وجود محدودیتهای لجستیکی و دسترسی محدود به بازارهای انرژی موجب شده که هماکنون روسیه به ایران به عنوان یکی از مقاصد اصلی صادراتی و ترانزیتی وابستگی پیدا کند که این موضوع در تغییر رفتار روسها کاملا مشهود است.
در پرونده «همسایه شمالی» قصد داریم به بررسی فرصتهای ایران برای بهرهبرداری از منابع هیدروکربوری روسیه در جهت تبدیل شدن ایران به هاب انرژی منطقه و چالشهای آن بپردازیم.
*فرصت تبدیل ایران به هاب گازی منطقه با گاز روسیه
در حال حاضر زیرساخت واردات سالانه ۳۰ میلیارد متر مکعب گاز روسیه از دو مسیر آذربایجان و ترکمنستان وجود دارد. ایران میتواند با خرید این گاز با «قیمت مناسب» و استفاده از آن در استانهای شمالی، گاز خود را به جای صرفه هزینه و انتقال به شمال، از جنوب (محل تولید) و با قیمت بالاتر به همسایگان خود مثل پاکستان و عمان صادر کند و یا حجم صادرات گاز به کشور عراق و ترکیه را افزایش دهد.
در واقع خرید گاز از روسیه، علاوه بر صرفهجویی در هزینههای انتقال، به ایران برای تبدیل شدن به هاب گازی منطقه کمک میکند. در حال حاضر ترکیه نیز با استفاده از خرید گاز از ایران، آذربایجان و روسیه بخش زیادی از مسیر تبدیل شدن به هاب گازی منطقه را طی کرده است که قابل الگوبرداری برای ایران است.
در اینباره، جواد اوجی، وزیر نفت، همکاری ایران با کشورهای حوزه خزر در موضوع نفت و گاز و انرژی را راهبردی خواند و گفت: قطع گاز صادرات روسیه به اروپا و تغییر شرایط بینالمللی سبب شده تا ایران بتواند پل انتقال فرآوردههای نفتی و گازی روسیه به سایر کشورها باشد و به قطب گازی منطقه تبدیل شود.
همچنین محمدصادق جوکار، رئیس موسسه مطالعات بینالمللی انرژی با اشاره به فرصت خرید گاز روسیه توسط ایران میگوید: این فرصتی کلیدی برای جمهوری اسلامی است تا این گاز را از عملیاتیترین مسیر ممکن از ترکمنستان و با برعکس کردن خط لوله CAC که در گذشته گاز ترکمنستان را به روسیه وصل میکرد و هماکنون از ظرفیت 30 تا 50 میلیارد مترمکعبی انتقال آن از ترکمنستان تنها 5.5 میلیارد مترمکعب آن فعال است، استفاده کند.
به گفته وی نکته مهمتر دیگر اینکه ما هم دو خط لوله داریم که از ترکمنستان با ظرفیت نهایی 20 میلیارد مترمکعب میتواند گاز را تحویل بگیرد.
* اولویت ایران خرید گاز از روسیه باشد نه سوآپ
طبق گزارش اندیشکده سیاستگذاری امیرکبیر، با وقوع جنگ اوکراین، صادرات گاز روسیه به اروپا به میزان ۷۰ میلیارد متر مکعب کاهش داشته است و تنها گزینه جدی روسیه برای جبران کاهش صادرات گاز خود به اروپا در کوتاهمدت، صادرات گاز به بازار جنوب آسیا و خاورمیانه است زیرا افزایش صادرات به چین و افزایش صادرات از طریق ال.ان.جی زمانبر بوده و همچنین با محدودیتهای سیاسی و فنی مواجه است.
در این راستا، ایران به علت موقعیت جغرافیایی و روابط سیاسی مناسب و همچنین وجود زیرساختهای قابل بهرهبرداری، بهترین گزینه برای صادرات گاز روسیه به شمار میرود. با توجه به نیاز روسیه به ایران باید راهبرد کشور، خرید (نه سوآپ) گاز روسیه با دریافت تخفیف باشد تا بدین صورت یک گام جدی به سمت تبدیل به هاب گازی منطقه بردارد.
در این بین گزینه سوآپ برای ایران چندان مطلوب نیست، اما طبق بررسیها سوآپ گاز روسیه به ارمنستان نیز گزینه مطلوبی محسوب میشود، زیرا سهم ایران را در بازار انحصاری روسیه در ارمنستان افزایش میدهد و از طرفی آسیبی به بازارهای فعلی ایران وارد نمیکند، هر چند باید در تعامل با روسیه احتیاط به خرج داد.
* فرصت 6 میلیارد دلاری ایران برای خرید گاز روسیه
طبق آمار بورس انرژی، حتی در صورتی که ۱۵ درصد از گاز مازاد روسیه برای تامین نیروگاههای ایران و جلوگیری از سوزاندن سوخت مایع استفاده شود، با صادرات گازوئیل و نفت کوره میتواند درآمد معادل ۶ میلیارد دلار نصیب کشور کرد.
طبق گزارش BP در سال ۲۰۲۱، روسیه و آمریکا؛ بزرگترین دارنده و تولیدکننده گاز دنیا به ترتیب ۱۰.۵ و ۷۶ میلیارد مترمکعب گاز از ترکمنستان و کانادا وارد کرده و با استفاده از مزیت جغرافیایی خود از این معامله سود کردهاند. در نتیجه خرید گاز از روسیه توسط ایران امر مرسومی در حوزه تجارت گاز تعریف میشود و تجارت گاز محدود به صادرات نیست.
* جزئیات قرارداد گازی ایران و روسیه
به تازگی روابط عمومی وزارت نفت در گزارشی با عنوان «گزارش عملکرد یکساله وزارت نفت در دولت سیزدهم» به موضوع تفاهمنامه 40 میلیارد دلاری بین شرکت ملی نفت و شرکت گازپروم روسیه پرداخته است.
طبق این گزارش، با پیگیری وزارت نفت تفاهم شده که به زودی معادل 6 میلیون متر مکعب در روز گاز از روسیه سوآپ شود تا از جنوب خاک ایران در قالب گاز مایع شده LNG صادر شود. همچنین قرار است ایران به میزان 9 میلیون متر مکعب گاز روسیه را از طریق آذربایجان خریداری کند.
احمد اسدزاده معاون امور بینالملل وزیر نفت در اینباره میگوید: تهران امیدوار است که مسکو با ترکمنستان به توافقی درخصوص ترانزیت گاز روسیه به ایران در قالب سوآپ برسد که در این صورت، تا پایان سال توافق سوآپ گاز بین دو کشور اجرایی خواهد شد.
در نتیجه در صورت توافق روسیه و ترکمنستان، قرارداد سوآپ و خرید گاز روسیه توسط ایران تا پایان امسال اجرایی خواهد شد.
پایان پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: ایران همسایه شمالی گاز هاب گازی هاب گازی منطقه گاز از روسیه گاز روسیه میلیارد متر خرید گاز صادرات گاز مکعب گاز متر مکعب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۳۵۹۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پهپادهای انتحاری «شاهد» چگونه به ابزار کارآمد روسیه در جنگ اوکراین تبدیل شدند؟
به گزارش صدای ایران از یورونیوز،سرگرد ایلیا یولاش سخنگوی نیروی هوایی اوکراین میگوید نمیتواند روزی را بدون صدای پهپادهای «انتحاری» ایرانی، که کشورش را ویران میکنند، به یاد بیاورد.
به گفته وی از ماه اوت سال ۲۰۲۲ سربازان اوکراینی که با روسیه میجنگند مجبور شدهاند با هواپیماهای بدون سرنشین ایرانی معروف به «شاهد» مبارزه کنند؛ پهپادهایی که به هنگام اصابت «همه چیز را نابود میکنند.»
آقای یولاش به یورونیوز میگوید: «اگر یک پهپاد شاهد به ساختمانی قدیمی و پر از آدم برخورد کند، آن را کاملاً ویران خواهد کرد.»
پهپادهای شاهد در حمله اخیر ایران به خاک اسرائیل نیز مورد استفاده قرار گرفتند. ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشته بود: «صدای پهپادهای شاهد، این ابزارهای وحشت، در آسمان خاورمیانه و اروپا یکسان است».
او اضافه کرد: «این صدا باید به عنوان زنگ خطری برای جهان آزاد باشد و نشان دهد که تنها اتحاد و عزم ما میتواند جان انسانها را نجات دهد و از گسترش وحشت در سراسر جهان جلوگیری کند.»
پهپاد شاهد چیست؟
پهپادهای شاهد، هواپیماهای بدون سرنشین یکبار مصرف، دوربرد و دارای مهمات هستند. تا زمانی که اپراتور این پهپادها هدفی را برای منفجر کردن انتخاب کند، آنها میتوانند در اطراف یک منطقه چرخ بزنند.
مقامات رسمی اوکراین میگویند چند نوع پهپاد شاهد وجود دارد که توسط روسیه در اوکراین استفاده میشود. از این مدلها میتوان به شاهد ۱۳۶ و شاهد ۱۳۱ اشاره کرد که پیشتر توسط ایران ساخته شدهاند.
با این حال گفته میشود روسها نام مدل جدید این پهپاد را به دلیل استفاده در اوکراین به «Geran-۲» تغییر دادهاند، هرچند مشخص نیست تعداد آنها چقدر است.
جان هاردی، معاون بخش روسیه بنیاد دفاع از دموکراسیها، میگوید: «پهپادهای شاهد ۱۳۶ با سر جنگی ۴۰ کیلوگرمی برای روسیه جهت تخریب زیرساختهای حیاتی و دفاع هوایی اوکراین ارزان و مفید بودهاند.»
آقای هاردی میگوید قیمت ارزان به این معنی است که روسها احتمالاً ۵۰ هزار دلار برای هر عدد از آنها میپردازند. این در شرایطی است که یک گزارش نیویورک تایمز به نقل از کارشناسان، قیمت آنها را تنها ۲۰ هزار دلار برآورد کرده است.
اولین حمله در کییف با این پهپادها در ماه اوت ۲۰۲۲، چهار کشته برجا گذاشت و از آن زمان تا کنون سربازان اوکراینی در خط مقدم با شاهدها درگیر بودهاند.
در یک گزارش اطلاعاتی ایالات متحده در اواسط سال ۲۰۲۲ آمده است: «پس از ته کشیدن شدید ذخایر مهمات هدایت دقیق روسیه در ماههای آغازین جنگ، ایران پهپادهایی را برای پشتیبانی از مسکو جهت حمله به اوکراین در اختیار این کشور قرار داد.»
ایلیا یولاش میگوید روسها به صورت گروهی از پهپادها استفاده میکنند و آنها را در جهات مختلف به کار میگیرند تا سیستم دفاع هوایی اوکراین را «خسته کنند». وی اضافه کرد: «آنها همچنین ممکن است پنج روز از این پهپاد استفاده کنند و [در]روز ششم، نوع دیگری از پهپاد را پرتاب کنند.»
یوری ایهنات، که پیش از این در نیروی هوایی اوکراین خدمت کرده است، به رسانه ایندیپندنت کیف میگوید که پهپادهای شاهد معمولاً در امتداد بستر رودخانهها و جادهها حمله میکنند، زیرا برای رادار ضدهوایی اوکراین دشوارتر است که پهپادها را بر فراز آب تشخیص دهد و ردیابی کند. همینطور صدای پهپادها با صدای عبور خودروها خنثی میشود و به همین خاطر جادهها مسیری بهتر برای آنها محسوب میشوند.
اوکراین به مرور زمان رادارهای مختلفی را برای ردیابی نحوه عبور پهپادها از حریم هوایی خود به خدمت گرفته و با استقرار یک «واحد آتش سیار» از لیزر و استینگر برای سرنگونی پهپادها استفاده میکند.
آقای یولاش با بیان اینکه امروزه تقریباً تمام پهپادهای پرتابشده به وسیله روسیه توسط ارتش اوکراین منهدم میشوند، میگوید از آنجایی که پهپادها بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلومتر در ساعت سرعت دارند ردیابی آن «بسیار سادهتر» از سایر سلاحها است.
آقای هاردی میگوید پهپاد شاهد «مهمترین» کمکی است که ایران به ارتش روسیه کرده است، چرا که آنها توانستهاند خسارت عمدهای به اوکراین وارد کنند.
ایران ارسال یا ساخت پهپاد برای روسیه برای «جنگ علیه اوکراین» را تکذیب کرده است، با این حال آمریکا و اتحادیه اروپا شرکتهای ایرانی سازنده پهپاد را تحریم کردهاند و میگویند که این کشور هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه داده است.
اورزولا فندرلاین، رئیس کمیسیون اروپا، سال گذشته در بیانیهای گفته بود «سپاه پاسداران ایران پهپادهای شاهد را برای حمله به زیرساختهای غیرنظامی در اوکراین در اختیار روسیه گذاشته است.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
آقای هاردی میگوید که به طور کلی رابطه تهران و مسکو پس از تهاجم تمامعیار روسیه و با روی آوردن روسیه به ایران برای دریافت سایر کمکهای نظامی عمیقتر هم شده است.
وی اضافه میکند در ابتدا ایران قطعات هواپیماهای بدون سرنشین را به روسیه میفرستاد تا در آنجا مونتاژ شده و در خط مقدم مستقر شوند. اکنون، اما گزارشهایی وجود دارد که نشان میدهد ایران به روسیه کمک کرده تا کارخانههای خود را توسعه داده و پهپادها را به صورت محلی بسازد.
یک گزارش روزنامه واشنگتن پست در ماه اوت ۲۰۲۳ نشان داد که هدف روسیه تولید ۶ هزار پهپاد در داخل مرزهای این کشور تا سال ۲۰۲۵ است. امری که به لطف یک «معامله تسلیحاتی میلیارد دلاری» با تهران قابل انجام خواهد بود.